De S-curve: opkomst en ondergang | Columns op MT/Sprout (2024)

Maandagochtend. Ferdinand, CEO van een familiebedrijf (vierde generatie alweer) ploft neer in zijn leren fauteuil. Verleden week vertrokken twee ontevreden managers, naar de concurrent nota bene. En vandaag kwam zijn bedrijf in boekhoudsoftware voor het derde jaar op rij met droeve cijfers.

Mistroostig staart hij uit het raam. Had hij eerder moeten luisteren naar zijn klanten? Zij vragen al jaren om online ondersteuning. Waar de concurrentie massaal richting cloud gaat, daar is Ferdinand nog van het papier en de Waterman-vulpen. Het lijkt alsof hij zijn momentum begint te verliezen.

Als ik hem zo zie zitten, moet ik altijd aan de S-curve denken. De S beschrijft met zijn golvende beweging het natuurlijke verloop van alles. Oftewel: eerst groei en daarna teloorgang. De curve start links onderin, het eindpunt is rechtsboven. Vertaald naar het bedrijfsleven: linksonder wordt de startup uit de klei getrokken. Hobbels worden genomen. Niets gaat vanzelf, alles kost moeite. Uiteindelijk slaat het idee of product aan. Gas geven nu! En ja hoor, dubbele groeicijfers. ho*ra!

Maar: succes verblindt. We willen méér en méér en neigen tot consolideren met regels en interne procedures. We vergeten onze externe omgeving en reageren té laat op ontwikkelingen. De groei neemt af, de klad komt erin. Tegen beter weten in, wordt nog een tijdje geprobeerd ijzer met handen te breken. We proberen de curve te verlengen met een noodverbandje of rekmiddel. Tot het niet meer gaat. En ook de animo voor een nieuwe S-curve is verdampt.

Welbeschouwd is de S-curve niets meer dan de vier jaargetijden. Lente, zomer, herfst en winter. Opkomst en ondergang. Een lot dat alles en iedereen beschoren is: organisaties, communisme, bomen, mensen. En óók de onderneming van Ferdinand. In plaat van te investeren in nieuwe mogelijkheden, probeert hij een vier generaties oude S-curve geforceerd te verlengen.

Maar nu het opmerkelijke: in zijn thuissituatie is Ferdinand totaal anders. Zijn huwelijk houdt al 25 jaar stand. Daar hoef ik hem niet te vertellen om te investeren, om op tijd een nieuwe S-curve in te slaan. Hij geeft zijn echtgenote de aandacht die zij verdient. Komend jaar gaan ze verhuizen, zodat ze wat meer in de buurt van haar ouders wonen, die hulpbehoevend zijn. Dat is een nieuwe bocht in de S-curve. Eentje die er wezen mag! En volgende maand gaan ze samen twee weken op wintersport. Kortom, ook al maakt Ferdinand werkweken van 80 uur en is hij maar weinig thuis, toch heeft hij een gelukkig huwelijk.

Illustratief. Ferdinand heeft wél grip op zijn huwelijk, maar niet op de groei van zijn bedrijf en op zijn werknemers. Daarom is het voor hem de hoogste tijd om de S-curve nu eindelijk óók eens als CEO in te zetten. Al vrees ik met grote vreze dat hij het met een verregaande digitalisering niet meer gaat redden. Wellicht was Ferdinand daarmee de lente en de zomer van zijn familiebedrijf doorgekomen, maar die jaargetijden is hij allang gepasseerd. De S-curve is overgegaan in een neerwaartse spiraal. Winter is coming.